مدل تعالی سازمانی و جایزه ملّی بهره وری و تعالی سازمانی از سال 1382 توسط موسسه مطالعات و بهره وری منابع انسانی راه اندازی شد  بسیاری از مدیران سازمان‌های ایرانی توانسته اند با استقرار مدل، به چارچوب مناسبی برای اعمال روش‌های نوین مدیریتی در سازمان خود دست یابند و نقاط قوت و زمینه‌های قابل بهبود خود را بشناسند و در جهت تعریف برنامه‌های بهبود و اجرای آنها گام بردارند.

كلیه سازمان‌ها و شركت‌های ایرانی در بخش های مختلف اعم از ساخت و تولید، خدمات، سلامت، آموزش و بخش عمومی، در صورت انجام خودارزیابی بر اساس الگوی تعالی سازمانی، به اجرا گذاردن برنامه‌های بهبود و فراهم‌سازی سایر مقدمات می‌توانند متقاضی جایزه ملّی تعالی سازمانی باشند.

اهداف جایزه ملّی تعالی سازمانی

اهداف جایزه ملّی تعالی سازمانی عبارت است از:

•           ایجاد فضای رقابتی برای تعالی بنگاه‌ها و سازمان‌ها،

•           تشویق بنگاه‌ها برای اجرای خودارزیابی و شناخت نقاط قوت و زمینه‌های قابل بهبود،

•           ایجاد فضایی برای تبادل تجربیات موفق بنگاه‌ها.

چارچوب اصلی جایزه ملی تعالی سازمانی ، مدل تعالی سازمانی EFQM می باشد ، در سال های اخیر با تغییر اندک در این مدل تعالی ، مورد استفاده قرار گرفته است .آخرین ویرایش الگوی جایزه تعالی سازمانی ،  تحت عنوان الگوی تعالی سازمانی ویرایش سال 93 ارائه شده است .

در سال های اخیر موسسه مطالعات و بهره وری منابع انسانی با سازمان مدیریت صنعتی ادغام شده و ماموریت برگزاری جایزه تعالی سازمانی به سازمان مدیریت صنعتی داده شده است . و نام جایزه ملی بهره وری و تعالی سازمانی به جایزه ملی تعالی سازمانی تغییرنموده است .

الگوي تعالي سازماني ويرايش 93 با بهره‌گيري از تجارب يازده دوره برگزاري جايزه ملّي تعالي سازماني در كشور، بازخورد حاصل از نظرات دريافت شده‌ از ارزيابان جايزه و سازمان‌هاي حاضر در جايزه ملّي تعالي سازماني، ويرايش‌هاي قبلي الگوي تعالي سازماني و ويرايش 2013 مدل  EFQM تدوين شده است.

سازمان‌هاي‌ متقاضي حضور در فرايند جايزه ملّي تعالي سازماني از سال 1393 ، طبق برنامه زمان‌بندي اعلام شده از سوي دبيرخانه جايزه ملّي تعالي سازماني و براساس الگوي تعالي سازماني ويرايش 93 اظهارنامه تعالي خود را تهيه و به دبيرخانه جايزه ملّي تعالي سازماني ارسال می نمایند . نتایج ارزیابی سازمان ها ی متقاضی در فرآیند ارزیابی جایزه ملی تعالی سازمانی در هفته اول اسفند هر سال اعلام می شود .